Przebarwienia mogą występować na skórze oraz na całym ciele. Najłatwiej zauważalne są te obecne na twarzy. Przebarwienia wyglądają nieestetycznie i mogą postarzać. Dawniej uważano, że przebarwienia jest to problem osób starszych, jednak aktualnie wiadomo, że występowanie przebarwień jest niezależne od wieku i może być spowodowana różnymi czynnikami.
Przebarwienia to różnej wielkości plamy na skórze o ciemniejszym zabarwieniu. Ich obecność wiąże się z nieprawidłową pracą melanocytów, czyli komórek produkujących barwnik skóry – melaninę.
Choć przebarwienia mogą wystąpić także u mężczyzn, to w znacznym stopniu są na nie narażone kobiety. Wpływa na to aktywność hormonów np. w okresie ciąży, menopauzy, przyjmując antykoncepcję hormonalną. Zwykle zaczynają pojawiać się około 50. roku życia, jednak mogą wystąpić znacznie wcześniej, np. tuż przed 30. rokiem życia.
Przyczyny przebarwień
Przyczyn pojawiania się przebarwień może być wiele. Ogromny udział w ich powstawaniu ma promieniowanie UV. Stąd najwięcej przebarwień można zaobserwować na twarzy, ramionach, dekolcie czy rękach, czyli częściach ciała, które w największym stopniu są narażone na wpływ promieni słonecznych. Do przyczyn odpowiadających za powstawanie przebarwień można więc zaliczyć min. uwarunkowania genetyczne, zmiany hormonalne spowodowane ciążą, menopauzą lub antykoncepcją hormonalną, występowanie chorób autoimmunologicznych, stany zapalne skóry, choroby ogólnoustrojowe (cukrzyca, choroby wątroby, niedoczynność nadnerczy), substancje o działaniu fotouczulającym występujące w lekach, naparach czy kosmetykach (dziurawiec, kompozycje zapachowe, olejki eteryczne, retinol), mikrourazy skóry (blizny powstałe wskutek oparzenia, rozdrapane rany) oraz starzenie się skóry.
Rodzaje przebarwień skórnych
- przebarwienia mające podłoże genetyczne;
- przebarwienia o charakterze hormonalnym;
- przebarwienia polekowe;
- przebarwienia chorobowe;
- przebarwienia wtórne.
Przebarwienia o podłoży genetycznym to min. piegi i plamy soczewicowate.
Piegi najczęściej pojawiają się u osób z bardzo jasną karnacją i włosami w odcieniach rudości, choć nie jest to reguła. Mają kształt bardzo drobnych plamek, które mogą łączyć się grupy. Najczęściej widoczne są na twarzy, dekolcie lub ramionach.
Plamy soczewicowate (plamy starcze) to ciemne i wyraźnie odgraniczone od skóry plamki, które najczęściej widoczne są na dłoniach lub skroniach. Są wynikiem nadmiernej, praktykowanej przez wiele lat ekspozycji na słońce.
Przebarwienia wtórne to skutek działania różnych czynników zewnętrznych na skórę, m.in. słońca, czynników chemicznych, stanów zapalnych (blizny potrądzikowe), mechanicznych uszkodzeń skóry.
Przebarwienia po opalaniu
Przebarwienia posłoneczne to zwykle efekt nadmiernej ekspozycji skóry na działanie słońca bez zastosowania właściwej ochrony, jak kremu do opalania z odpowiednio wysokim filtrem.
Promienie UV (UVA i UVB) posiadają zdolność do przenikania przez naskórek. Promienie UVA mogą przenikać aż do skóry właściwej, natomiast za powstawanie opalenizny, czyli reakcji obronnej melanocytów, odpowiedzialne są promienie UVB.
W wyniku nadmiernego wpływu promieni słonecznych melanocyty mogą ulec uszkodzeniu lub zacząć wydzielać nadmierne ilości melaniny. Ich nierówne nagromadzenie na skórze może prowadzić do pojawienia się na niej niewielkich brązowawych plamek, czyli wspomnianych przebarwień.
Jednocześnie promieniowanie UV może prowadzić do nawrotów przebarwień. Oznacza to, że nawet jeśli uda Ci się rozjaśnić przebarwienia, brak właściwej ochrony przeciwsłonecznej oraz środków ostrożności w trakcie opalania sprawi, że przebarwienia powrócą.
Plamy na twarzy w ciąży
Ciąża to czas, w którym szczególnie należy zadbać o właściwą pielęgnację swojego ciała. Bardzo częstym problemem, z jakim zmagają się przyszłe mamy, są pojawiające się oraz istniejące przebarwienia, określane mianem ostudy lub melasmy.
Ostuda najczęściej występuje wśród kobiet w ciąży. Na przebarwienia i strukturę skóry wpływają zmiany hormonalne, a dokładniej zmiany zachodzące w stężeniu estrogenów i progesteronu przy jednoczesnej ekspozycji na słońce bez właściwej ochrony (należy pamiętać, że hormony sprawiają, że skóra staje się bardziej reaktywna i wrażliwa na wpływ słońca).
Podstawą zapobiegania, podobnie jak w przypadku przebarwień posłonecznych, jest właściwa ochrona przeciwsłoneczna. Należy też pamiętać o unikaniu ekspozycji na słońce w godzinach, gdy jego promienie są najbardziej intensywne, dobrze jest zadbać o odpowiednie nakrycie głowy.
Blizny i przebarwienia potrądzikowe
Kolejnym częstym rodzajem przebarwień są blizny potrądzikowe. Często mówi się, że jest to problem nastolatków, jednak z przebarwieniami potrądzikowymi zmagają się również dorośli.
Blizny potrądzikowe mogą przyjmować różne formy. Najczęściej są to płaskie plamy na powierzchni skóry o czerwonym, różowym, czasem brązowym kolorycie. Są one zdecydowanie mniej widoczne niż blizny w postaci wklęsłych dziurek o różnej średnicy.
Jaka jest przyczyna przebarwień potrądzikowych? Jedną z przyczyn jest zbyt późno podjęte leczenie trądziku. Przebarwienia po trądziku mogą nasilać także niewłaściwie dobrane kosmetyki lub zabiegi pielęgnacyjne. Niestety bardzo częstą przyczyną powstawania przebarwień potrądzikowych są uszkodzenia mechaniczne spowodowane przez zmagające się z trądzikiem osoby. Przede wszystkim należy zaliczyć tutaj próby samodzielnego usunięcia niedoskonałości poprzez wyciskanie lub rozdrapywanie ran.
Każda osoba, która posiada nierównomierny koloryt cery i zmaga się z przebarwieniami, przyzna rację, że walka z tymi niedoskonałościami często jest bardzo nierówna, żmudna i czasochłonna.
